Ορισμός
Στον όρο αναπτυξιακή δυσπλασία των ισχίων, συμπεριλαμβάνεται ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, από την ήπια δυσπλασία ή την ανωριμότητα της άρθρωσης, μέχρι μια πλήρως εξαρθρωμένη άρθρωση. Οι πλείστες εκ των παθήσεων αυτών είναι αναστρέψιμες, εάν διαγνωστούν και θεραπευτούν έγκαιρα. Έτσι, ο ρόλος της υπερηχογραφικής εξέτασης, που αποτελεί και την απεικονιστική μέθοδο εκλογής τους πρώτους μήνες μετά τη γέννηση, είναι πολύ σημαντικός, τόσο για την έγκαιρη διάγνωση, όσο και για την παρακολούθηση της θεραπείας.

Προδιαθεσικοί παράγοντες

• Το αριστερό ισχίο.
• Τα βρέφη γυναικείου φύλου.
• Η ανισοπτύχωση.
• Η λευκή φυλή.
• Το θετικό οικογενειακό ιστορικό.
• Μηχανικοί λόγοι κατά την εγκυμοσύνη (ολιγοϋδράμνιο, ισχιακή προβολη, μακρόσωμα παιδιά).
• Μηχανικοί λόγοι κατά τον τοκετό (φυσιολογικός τοκετός με ισχιακή προβολή)
• Μηχανικοί λόγοι μετά τη γέννα (φάσκιωμα βρέφους)

Πότε γίνεται η υπερηχογραφική εξέταση για τη διερεύνηση της αναπτυξιακής δυσπλασίας των ισχίων

• Σε βρέφη με προδιαθεσικούς παράγοντες και σε βρέφη με ασταθή ισχία κατά την κλινική εξέταση, ο υπερηχογραφικός έλεγχος γίνεται κατά την 1η εβδομάδα μετά τη γέννηση.

• Στα υπόλοιπα βρέφη, ο υπερηχογραφικός έλεγχος γίνεται τους πρώτους μήνες μετά τη γέννηση – ιδανικά ανάμεσα στην 4η με 6η εβδομάδα.

Τεχνική υπερηχογραφικής εξέτασης
Στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, η πιο ευρέως διαδεδομένη υπερηχογραφική μέθοδος είναι αυτή του Αυστριακού Ορθοπαιδικού R. Graf. Ο Graf ακολουθεί ένα αυστηρά τυποποιημένο πρωτόκολλο, με συγκεκριμένες λίστες επαλήθευσης. Έτσι, αποφεύγονται τα τεχνικά σφάλματα, είναι πιο σωστή η ερμηνειά και ταξινόμηση των αποτελεσμάτων και ευκολότερη η αναπαραγωγή και η συγκρισιμότητα της υπερηχογραφικής εικόνας.

Οι τρεις βασικές αρχές του υπερηχογραφήματος των ισχίων είναι:
Η τεχνική της εξέτασης
Δύο λίστες ελέγχου: Η 1η λίστα ελέγχου αφορά την ανατομία/Anatomical Identification/Checklist1 και η 2η λίστα ελέγχου αφορά την ευχρηστία/Usability Check/Checklist 2.
Α. Τεχνική εξέτασης
Με τη χρήση κατάλληλου παιδικού κρεβατιού, ταυτόχρονα με σύστημα οδηγού του ηχοβολέα (Cradle and probe guide system), ελαχιστοποιείται ο χρόνος και η εξέταση γίνεται πιο αποτελεσματική. Χρησιμοποιείται γραμμικός ηχοβολέας (7,5 MHz ή υψηλότερων συχνοτήτων).
Β. Έλεγχος ανατομίας
Για να είναι διαγνωστική η υπερηχογραφική εικόνα (πλην μερικών συγκεκριμένων εξαιρέσεων), πρέπει παντοτε να αναγνωρίζονται όλα τα σημαντικά ανατομικά οδηγά σημεία.

Λίστα ανατομίας

• Όριο χόνδρινου και οστέινου τμήματος του μηριαίου οστού – ChB

• Κεφαλή μηριαίου οστού -Femoral Head

• Πτυχή αρθρικού υμένα -Synovial fold

• Αρθρική κάψα- Joint Capsule

• Επιχείλιος χόνδρος -Labrum

• Αρθρικός χόνδρος -Cartilage

• Οστέινη κοτυλιαία οροφή -Bony roof

• Σημείο μετάβασης από την κοιλότητα στην κυρτότητα- Bony rim (turning point)

Λίστα ευχρηστίας

Για να είναι διαγνωστική η υπερηχογραφική εικόνα πρέπει να απεικονίζονται ταυτόχρονα στην οθόνη:

• Το κάτω άκρο του λαγόνιου οστού (lower limb of Ilium)

• Ο επιχείλιος χόνδρος (labrum) και η σιλουέτα του λαγόνιου οστού πάνω από την κοτύλη να είναι ευθεία (straight Iliac bone silhouette/plane).

Tαξινόμηση της αναπτυξιακής δυσπλασίας των ισχίων

Tύπος Ι –πλήρως διαμορφωμένη άρθρωση

Γωνια α ≥ με 60 μοίρες

Τύπος ΙΙa φυσιολογικά ανώριμα ισχία (σε βρέφη <3μηνών)

Γωνία α: 50- 59 μοίρες

Τύπος ΙΙb – Ανωριμα ισχία. Καθυστερημένη διαμόρφωση της άρθρωσης (σε νεογνά > των 3 μηνών)

Γωνία α: 50-59 μοίρες

Τύπος ΙΙc– σταθερή ή ασταθής άρθρωση

Γωνία α: 43-49 μοίρες Γωνία β: 70-77 μοίρες

Τύπος D – Σοβαρή δυσπλασία

α 43-49 μοίρες, γωνία β >77 μοίρες

Τύπος ΙΙΙ- Έκκεντρη άρθρωση

Γωνία α<43 μοίρες

Τύπος ΙV- Έκκεντρη άρθρωση

Γωνία α<43 μοίρες

Tι περιλαμβάνει η γνωμάτευση της υπερηχογραφικής εξέτασης:
Όνομα και ημερομηνία γέννησης ασθενούς
Δύο εικόνες σε κάθε ισχίο ξεχωριστά και μία υπερηχογραφική εικόνα με τις μετρήσεις της γωνίας α και β
Τον τύπο της κάθε άρθρωσης
Προτεινόμενη θεραπεία

Eισηγήσεις για θεραπεία ανάλογα με τον υπερηχογραφικό τύπο
Tύπος Ι: Δε χρειάζεται παρακολούθηση ή θεραπεία
Tύπος IIa(+): Επανέλεγχος μόνο σε νεογνό με παράγοντες κινδύνου
Tύπος IIa(-): Θεραπεία -flexion/abduction device (Flab)
Type IIb: Θεραπεία -flexion/abduction device (Flab)
Type IIc: Θεραπεία. Σε σταθερή άρθρωση: Flab. Σε ασταθή άρθρωση: Pavlik
Type D/ III / IV: Θεραπεία: Pavlik, overhead traction, cast (Flab position).

Συμπέρασμα
Η υπερηχογραφική εξέταση των ισχίων, ακολουθώντας τη μέθοδο του Graf είναι αξιόπιστη και αποελεσματική για την έγκαιρη διάγνωση και παρακολούθηση της θεραπειας σε αναπτυξιακή δυσπλασία ισχίων σε βρέφη.
Είναι πολυ σημαντικό ο διαγνώστης να ειναι εξοικειωμένος και να ακολουθεί αυστηρά το διαγνωστικό πρωτόκολλο, αποφέυγοντας έτσι διαγνωστικά λάθη.